Šta je EES?
EU uvodi Entry/Exit System – digitalni sistem koji zamjenjuje ručne pečate u pasošima zahtjevom za unošenjem biometrijskih podataka (otisak prsta ili skeniranje lica) pri prvom ulasku za građane izvan EU.
Od kada važi?
Počinje 12. oktobra 2025, a implementacija će trajati šest mjeseci, do aprila ili marta 2026. Tada pečati više neće biti korišteni.
Ko podliježe sistemu?
- Sve zemlje Schengena (osim Irske i Kipra) te Norveška, Island, Švicarska i Lihtenštajn.
- Za ne‑EU putnike – uključujući britanske, američke, kanadske državljane itd.
- Izuzeci: EU građani, rezidenti sa dugoročnim vizama, djeca mlađa od 12 godina (samo facial scan).
Kako funkcioniše?
Putnici skeniraju pasoš i daju biometriju pri prvom ulasku. Podaci se čuvaju tri godine. Na izdscima kasnije provjera biometrija olakšava brzinu prolaza kroz granicu.
Moguća kašnjenja i upozorenja
U prvih nekoliko mjeseci mogući su duži redovi na granici — naročito u uslovima gustog prometa, poput Dovera, Eurostara i ključnih aerodroma. Vlade i granične službe pripremaju kampanje informisanja putnika.
Šta ovo znači za putnike?
Krajnji cilj je modernizacija, sigurnost i efikasnost. Vidljiva prednost je prestanak fizičkog pečatiranja i preciznije računanje provedenog vremena unutar EU sistema upisanog digitalno.
Završna refleksija
Biometrijski ulazak u EU predstavlja veliki tehnološki korak — bolja kontrola i digitalna evidencija zamjenjuju tradicionalne metode, ali zahtijevaju prilagodbu svih – od putnika do državnih institucija.